روزنامه همشهری در تاریخ 21 فروردین، گزارشی درباره وضعیت تئاتر کشور با عنوان «جای خالی برنامه‌ریزی در تئاتر» منتشر کرد که معاونت هنری وزارت ارشاد در جوابیه زیر به آن پاسخ گفته است.
در متن توضیحات ارسالی از سوی معاونت هنری وزارت ارشاد آمده است: بار دیگر خبرنگار محترم روزنامه وزین همشهری در اقدامی غیرمنصفانه و یکسویه مطالبی را در حوزه هنرهای نمایشی کشور تحت عنوان «جای خالی برنامه‌ریزی در تئاتر» مطرح کرده که لازم می‌دانیم جهت روشن شدن افکار عمومی مطالب ذیل را بیاوریم:
1 - در حالی در این رسانه به عدم برنامه‌ریزی مناسب تأکید شده است که نگاهی به تعدد اجراها در سال گذشته (4172 عنوان نمایش شامل 64000 اجرای عمومی) در سراسر کشور و قیاس آن با سال‌های پیش مؤید نقض کامل نوشتار این متن است چرا که رشد شاخص اجراها نمی‌تواند بدون برنامه ریزی شکل گرفته باشد.
2 - استقبال مخاطبان از نمایش‌ها که بارها آمار آن در رسانه‌ها اعلام شده و بعضاً با رکوردشکنی همراه بوده قطعاً نمی‌تواند تصادفی و براساس یک اتفاق باشد. این برنامه‌ریزی فقط منوط به افزایش شاخص‌ها نمی‌باشد چرا که راه‌اندازی مواردی همچون تئاتر سیار و طرح استقرار گروه‌های نمایشی که برای اولین بار صورت می‌گیرد نیز در همین شرایط اتفاق افتاده و تحقق شعار «تئاتر برای همه» نیز تصادفی نبوده و براساس برنامه‌ریزی مدون شکل گرفته است.
3 - سال‌ها گروه‌های نمایشی بدون بستن قرارداد و به صورت توافقی شفاهی اقدام به اجرای اثر نمایشی کرده‌اند که به زعم خود اهالی تئاتر حرکتی بسیار ناخوشایند بود اما با برنامه‌ریزی صورت گرفته این بی‌سرو سامانی هم پایان یافت تا از ابتدای سال گذشته و پس از اعلام معاون امور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هیچ گروه نمایشی بدون قرارداد روی صحنه نرود و همه گروه‌های نمایشی قبل از اجرا تکلیف خود را بدانند. پرداخت کامل و منظم دستمزد گروه‌ها در سال گذشته که تمایز بنیادین با رویه سنوات قبل داشت نیز دلیل دیگری بر حسن برنامه‌ریزی در تئاتر است.
4 - جشنواره تئاتر فجر در سطح سیاست‌های کلان به گونه‌ای برنامه‌ریزی شده است که قائم به شخص نباشد و بتواند به شکلی جامع و متنوع در بخش‌های مختلف برگزارشود؛ بنابراین جابه‌جایی یک مدیر مسلماً نمی‌تواند چنین جشنواره‌ای را تحت تأثیر قرار دهد. سی‌امین دوره از این جشنواره نیز به زعم رسانه‌های گروهی یکی از منظم‌ترین، بی‌حاشیه‌ترین و پراستقبال‌ترین جشنواره‌های فجر در طول ادوار گذشته بوده است که نمایش‌های اجرا شده در این دوره نیز گویای حضور آثاری متفاوت از نقطه نظر ژانر و مضمون نسبت به دوره‌های پیش از این بوده است.
5 - کمبود فضاهای نمایشی یکی از مشکلات حوزه هنرهای نمایشی است که تا به حال به بهانه‌های مختلف مورد اشاره قرار گرفته است. در عین حال معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سال گذشته با وجود تمامی موانع و محدودیت‌ها توانست به ویژه در شهرستان‌ها از ظرفیت سالن‌های چندمنظوره برای رشد تئاتر در کشور استفاده کرده و در تهران نیز تالار حافظ را به مجموعه‌های نمایشی کشور اضافه کند.
6 - در طول سال گذشته با توجه به مقتضیات و امکانات موجود، حمایت از هنرمندان بیمار به شکل مادی و معنوی صورت گرفت و ده‌ها تن از پیشکسوتان و دیگر هنرمندان مستقیماً از حمایت‌های این معاونت بهره‌مند شدند و این در حالی است که معاونت امور هنری مستقیماً در این حوزه مسئولیتی ندارد و صندوق حمایت از هنرمندان در سال گذشته با ارائه خدماتی متفاوت از جمله ایجاد بیمه تکمیلی برای همه هنرمندان متقاضی فصل جدیدی از خدمت‌رسانی به هنرمندان را گشود.
7 - اشاره شده است که «همیشه بعد از جشنواره تئاتر فجر بلافاصله دبیر و فراخوان آن اعلام می‌شد و...»
اولاً بلافاصله پس از اتمام جشنواره سی‌ام، رایزنی برای انتخاب دبیر جشنواره سی و یکم انجام و دبیر آن در سال گذشته انتخاب شد و کارگروه تدوین فراخوان نیز در اسفندماه چندین جلسه را برگزار نمود و برای اولین بار شورای سیاستگذاری جشنواره در اسفندماه سال قبل تشکیل جلسه داد و رئوس تغییرات اصلی در نحوه برگزاری جشنواره را تصویب نمود. مشاهده می‌کنید که همه این اتفاقات نه تنها نشان از بی‌برنامگی نیست بلکه نشان از اتفاقات جدید در حوزه تئاتر است که برخی آن را برنمی‌تابند. تعهد اجرای عمومی در حوزه جشنواره فجر منحصراً برای آثار بخش چشم‌انداز است که تا قبل از فجر سال بعد بایستی تحقق یابد و ان‌شاءالله این کار در زمان‌بندی خاص خود انجام می‌شود.
8 - از برگزاری دوسالانه جشنواره آیینی سنتی در سال گذشته به عنوان یکی از دو بحران مدیریتی تئاتر در سال 90 نام برده شده است! لازم است خوانندگان عزیز همشهری بدانند که وجود دفتر نمایش‌های آیینی و سنتی و فعالیت استمراری آن در طول دو سال، راه رسیدگی به امور جشنواره را برای اداره کل تئاتر هموار نموده و در بازه زمانی 4 ماهه پایانی صرفاً با انتخاب دبیر و تنظیم جدولی از برنامه‌هایی که در طول دو سال توسط این دفتر شکل گرفته شده است، فرآیند برگزاری جشنواره اجرایی می‌شود و نظم دقیق و کیفیت قابل توجه آثار اجرا شده در این دوره مؤید همین امر است.
مضافاً آنکه فعالیت‌های نمایش‌های آیینی سنتی محدود به تالار سنگلج نبوده و در مناسبت‌های مختلف با برنامه‌ریزی‌های گوناگون از جمله برنامه «شب‌های واقعه» در دو ماهه محرم و صفر در مقابل تئاتر شهر، شاهد فعالیت این گونه نمایشی بوده‌ایم.
9 - آنچه از فحوای یادداشت‌های این‌چنینی برمی‌آید عدم موافقت شورای حمایت با درخواست‌های تعدادی از هنرمندان جهت اجرای آنان در تئاتر شهر و فضای شاخص مانند آن است که بدیهی است با توجه به کثرت تقاضاها و ضرورت اختصاص اولویت به آثار هماهنگ با هنجارها و ارزش‌های رایج در جامعه، امکان موافقت با همه آنها وجود ندارد. سالن‌هایی همچون تئاتر شهر در سال 90 روزهای پرکاری را گذراندند. تئاتر شهر که پنج سالن نمایش دارد سال 90 را در حالی پشت سر گذاشت که توانست با برنامه‌ریزی دقیق بعضاً برای هر سالن، دو اجرای متفاوت در روز را در نظر بگیرد و امکانات دکور، طراحی صحنه، نور و غیر را بین دو کارگردان تقسیم نماید و بعضاً 11 نمایش را در جدول برنامه خود قرار داد. آیا این نشانه بی‌برنامگی است یا نشان از استفاده حداکثری از امکانات موجود؟
آیا استفاده از فضای باز لابی‌های تئاتر شهر و امکان برنامه ریزی برای تئاترهایی که افزون بر ظرفیت متداول تئاتر شهر، توانستند فقط با حمایت گیشه موفق به اجرای نمایش خود شوند بی‌برنامگی است؟
بار دیگر تأکید می‌کنیم که تمامی آنچه گفته شد در جهت برنامه‌مند کردن حوزه هنرهای نمایشی صورت گرفته است که مسلماً با گذشت زمان، هنرمندان تئاتر متوجه این ضابطه‌مندی و قانونمندی خواهند شد و ثمرات آن را درک خواهند کرد. کما اینکه هم‌اکنون نیز (که فرصت‌های جدیدی برای هنرمندانی که سالیان متمادی فرصت دیده شدن پیدا نکرده‌اند ایجاد شده است) موجی از امید در دل این هنرمندان ایجاد شده است.
توضیحات همشهری
موضوع نبود برنامه‌ریزی در عرصه تئاتر کشور مورد تاکید هنرمندان این عرصه نظیر نیما دهقان، داوود فتحعلی‌بیگی، سهراب سلیمی و مریم کاظمی بوده که به‌صورت نقل‌قول مستقیم در گزارش همشهری آمده بود. ضمن آنکه با وجود همه توضیحات و آمارهای ارائه شده در جوابیه معاونت هنری، همچنان هنرمندان عرصه تئاتر، نسبت به شرایط هنر نمایش در کشور اظهار نگرانی کرده و در گفت‌وگو با رسانه‌های مختلف، دغدغه‌های خود را مطرح می‌کنند. روشن است که این حجم از نگرانی و نارضایتی در بین هنرمندان تئاتر نمی‌تواند تنها حاصل واکنش تعدادی از هنرمندان این عرصه باشد که شورای حمایت با اجرای عمومی آثارشان در تئاتر شهر و فضاهای شاخص مخالفت کرده است.
